Κατάργηση της Παρακράτησης των Συντάξεων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Φιλοξενούμενων σε Δομές Κλειστής Περίθαλψης

Με το άρθρο 34 του ν. 4368/2016 «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 21/21-02-2016) καταργήθηκε η παρακράτηση των συντάξεων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και φιλοξενουμένων σε δομές κλειστής περίθαλψης.

Συγκεκριμένα το άρθρο 34 του ν. 48/2016 έχει ως ακολούθως:

"Άρθρο 34

Κατάργηση Παρακράτησης Συντάξεων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Φιλοξενούμενων σε Δομές Κλειστής Περίθαλψης.

1. Οι παράγραφοι 8 και 9 του άρθρου 66 του ν. 3984/2011 (Α ́150), καθώς και η παρ. 6 του άρθρου 30 του ν. 4052/2012 (Α ́41) καταργούνται.

2. Οι με αριθμό πρωτ. Π3β/φ.ΓΕΝ./γ.π.ΟΙΚ.87101/9. 8.2011 και Υ5α/Γ.Π. οικ.26159/10.4.2012 αποφάσεις του Υπουργού Υγείας καταργούνται."

*Κατωτέρω παρεθέτονται τα κείμενα των καταργούμενων διατάξεων:
___________________________

[1] Ν. 3984/2011, άρθρο 66 παράγραφοι 8 και 9:

«… 8. Στο άρθρο 13 του ν. 3868/2010 (Α` 129) προστίθεται παράγραφος 3 ως ακολούθως:

"3. Οι περιθαλπόμενοι σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης, οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και για όσο χρονικό διάστημα αυτοί διαμένουν μόνιμα εντός των φορέων αυτών, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους με ποσοστό επί της σύνταξης που λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των δημόσιων φορέων που παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν"

9. Στο τέλος του άρθρου 13 του ν. 2716/1999 προστίθεται παράγραφος 8 ως ακολούθως:

"8. Τα άτομα, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, που παρέχονται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με ποσοστό επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις των εν λόγω φορέων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν."…».

[2] Ν. 4052/2012, άρθρο 30, παράγραφος 6:

«… 6. Προστίθεται παράγραφος 9 στο άρθρο 13 του ν. 2716/1999 (Α` 96) ως ακολούθως:

«9. Τα άτομα, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, που παρέχονται από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του άρθρου 11 του παρόντος νόμου και μόνο για τις δομές των οποίων η λειτουργία τους έχει ανατεθεί από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με ποσοστό επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν. Τα Ν.Π.Ι.Δ. ελέγχονται ετησίως από ορκωτό ελεγκτή για το ποσό που συγκεντρώθηκε και τον τρόπο διαθέσεως του, την έκθεση του οποίου υποχρεούται να υποβάλλει η διοίκηση του Ν.Π.Ι.Δ. μέχρι 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ν.Π.Ι.Δ. με την υποχρέωση αυτή η κρατική επιχορήγηση διακόπτεται. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων αυτών, πού δαπανούνται τα χρήματα αυτά και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις των εν λόγω φορέων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν.»

[3] Αριθμ. Π3β/Φ.ΓΕΝ/Γ.Π.οικ.87101(ΦΕΚ Β΄ 1798/9.8.2011) Καθορισμός συμμετοχής στη δαπάνη περίθαλψης των περιθαλπόμενων σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης.

«… Άρθρο ΜΟΝΟ

1. Οι περιθαλπόμενοι συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης με παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη που λαμβάνουν από τον ασφαλιστικό τους φορέα με ταυτόχρονη απόδοση αυτού στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που τους φιλοξενεί. Το παρακρατηθέν ποσό της σύνταξης αποδίδεται είτε απευθείας από τον ασφαλιστικό φορέα στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που φιλοξενεί τον περιθαλπόμενο είτε παρακρατείται απευθείας από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

2. Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:

α) Για σύνταξη μέχρι 360 ευρώ ποσοστό 40%,

β) Για σύνταξη από 360,01 ευρώ μέχρι 500 ευρώ ποσοστό 50%,

γ) Για σύνταξη από 500,01 ευρώ μέχρι 1000 ευρώ ποσοστό 60%,

δ) Για σύνταξη από 1000,01 ευρώ μέχρι 1500 ευρώ ποσοστό 70%,

ε) Για σύνταξη από 1500,01 ευρώ και άνω ποσοστό 80%.

3. Το ποσό που αναλογεί στις ημερολογιακές ημέρες σε μηνιαία βάση κατά τις οποίες ο περιθαλπόμενος δεν εξυπηρετείται από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά διαμένει με τους οικείους του θα επιστρέφεται στον περιθαλπόμενο είτε με απευθείας καταβολή είτε με συμψηφισμό κατά τον επόμενο ημερολογιακό μήνα.

4. Το Διοικητικό Συμβούλιο του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου υποχρεούται να ενημερώνει τον περιθαλπόμενο για την παρακράτηση του αναφερόμενου ποσοστού και να ζητάει από τον περιθαλπόμενο την υποβολή κάθε εγγράφου απαραίτητου για την εφαρμογή της παρούσας.

5. Τα παρακρατηθέντα ποσά εγγράφονται στα έσοδα του προϋπολογισμού του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και η διαχείριση αυτών γίνεται όπως και τα υπόλοιπα έσοδα του φορέα….».

[4] ΥΑ Υ5α/Γ.Π.οικ.26159 (ΦΕΚ Β’/1129/2012): Καθορισμός συμμετοχής στη δαπάνη περίθαλψης των φιλοξενούμενων σε Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης.

«… Άρθρο: ΜΟΝΟ

1. Οι φιλοξενούμενοι στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφεία, Ξενώνες) του ν. 2716/99 συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης με παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη που λαμβάνουν από τον ασφαλιστικό τους φορέα και απόδοση αυτού στο νομικό πρόσωπο δημοσίου  δικαίου που τους φιλοξενεί. Το παρακρατηθέν ποσό της σύνταξης αποδίδεται απευθείας από τον φιλοξενούμενο ή τον δικαστικό συμπαραστάτη του στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Για τους  φιλοξενούμενους σε Προγράμματα Προστατευμένων Διαμερισμάτων συνεχίζει να ισχύει το άρθρο 17 της 876/2000 ΚΥΑ.

2. Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:

α) Για το τμήμα της σύνταξης μέχρι 500 ευρώ ποσοστό 50%

β) Για το τμήμα της σύνταξης από 500,01 ευρώ μέχρι 700 ευρώ ποσοστό 70%

γ) Για το τμήμα της σύνταξης από 700,01 ευρώ και άνω ποσοστό 80%.

3. Το ποσό που αναλογεί στις ημερολογιακές ημέρες σε μηνιαία βάση κατά τις οποίες ο φιλοξενούμενος δεν εξυπηρετείται από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά διαμένει με τους οικείους του θα επιστρέφεται στον περιθαλπόμενο είτε με απευθείας καταβολή είτε με συμψηφισμό κατά τον επόμενο ημερολογιακό μήνα.

4. Η διοίκηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου υποχρεούται με εξουσιοδοτημένο της όργανο να ενημερώνει τον φιλοξενούμενο για την παρακράτηση του αναφερόμενου ποσού και να ζητά από τον περιθαλπόμενο την υποβολή κάθε εγγράφου απαραίτητου για την εφαρμογή της παρούσας.

5. Τα παρακρατηθέντα ποσά εγγράφονται στα έσοδα του προϋπολογισμού του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και διατίθενται για τις ανάγκες των φιλοξενουμένων των Μονάδων Ψυχικής Αποκατάστασης…».

Πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο νοσηλευθέντων ατόμων με ψυχική διαταραχή.

Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές για το ζήτημα που προέκυψε, και περιήλθε σε γνώση της, σχετικά με το δικαίωμα ψυχικά πάσχοντος να έχει πλήρη πρόσβαση στον ιατρικό του φάκελο, διατύπωσε την άποψή της στο υπ' αριθμ. 318/1-02-2016 έγγραφό της, το οποίο απέστειλε προς τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας, και η οποία είναι η ακόλουθη:

"Σε γνώση της Ειδικής Επιτροπής έχει περιέλθει αλληλογραφία μεταξύ Συνηγόρου του Πολίτη και της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία αφορά το αίτημα ατόμου που νοσηλεύτηκε εκεί  για χορήγηση πλήρους αντιγράφου του ιατρικού του φακέλου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε, διότι ο εντεταλμένος ψυχίατρος της Κλινικής θεώρησε ότι ορισμένα δεδομένα του φακέλου, προερχόμενα κυρίως από πληροφορίες του συγγενικού περιβάλλοντος, δύνανται να επιδεινώσουν την ψυχική υγεία του νοσηλευθέντος και ως εκ τούτου συνέστησε «ο ασθενής να συμβουλεύεται ψυχίατρο της εμπιστοσύνης του, ο οποίος να του κοινοποιήσει ότι ο ίδιος κρίνει κατάλληλο από τους φακέλους του».

Η Ειδική Επιτροπή επισημαίνει, σχετικά, τα ακόλουθα:

Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ 2000/C 364/01 ( άρθρο 8), η Ευρωπαϊκή Χάρτα για τα Δικαιώματα των Ασθενών (Active Citizenship Network, 2002). Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής «τα δικαιώματα του ασθενούς» (SOC/221, 26-09-2007) κατοχυρώνουν το δικαίωμα της πληροφόρησης και ενημέρωσής του και της πρόσβασης στον ιατρικό του φάκελο. Τα ίδια δικαιώματα κατοχυρώνει και η Ελληνική νομοθεσία με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (Ν. 3418/2005, άρθρα  11, 14 και 28),  το Νόμο Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (Ν. 2472/ 1997,  άρθρα 2, 7, 12, 13, 21) και το Ν. 2071, άρθρο 47 για τα Δικαιώματα των Ασθενών. Ειδικότερα στο άρθρο 14 παρ. 8 ο Κώδικας αναφέρει ότι «ο ασθενής έχει δικαίωμα πρόσβασης στα ιατρικά αρχεία, καθώς και λήψης αντιγράφων του φακέλου του. Το δικαίωμα αυτό, μετά τον θάνατό του, ασκούν οι κληρονόμοι του εφόσον είναι συγγενείς μέχρι τέταρτου βαθμού». Επίσης ο ασθενής έχει δικαίωμα αντίρρησης και διόρθωσης ανακριβών στοιχείων (Ν. 2472/1997, άρθρο 13).Το δικαίωμα πρόσβασης κατοχυρώνεται και στο άρθρο 12 του Ν. 2472/1997.Πέραν του ασθενούς δικαίωμα πρόσβασης έχει ο γονέας προκειμένου για ανηλίκους, ο δικαστικός συμπαραστάτης ή και νομίμως εξουσιοδοτούμενο από αυτόν πρόσωπο.

Επιπροσθέτως, δικαίωμα πρόσβασης έχουν κατ’ εξαίρεση «οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές» ή «άλλα όργανα της ελληνικής πολιτείας» βάσει των καταστατικών τους αρχών (Ν. 3418/2005, άρθρο 14 παρ. 9), καθώς και όσοι προβλέπονται περιοριστικά στο άρθρο 7 του Ν.2472/1997, κατόπιν άδειας της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Η Ειδική Επιτροπή επί τη βάσει των προηγουμένων συνιστά:

•  Όλες οι ψυχιατρικές νοσηλευτικές μονάδες, μαζί με το εξιτήριο, θα πρέπει να εφοδιάζουν  τον νοσηλευθέντα με περιεκτικό ιατρικό σημείωμα  εξόδου. Στο σημείωμα αυτό θα πρέπει να εκτίθενται οι λόγοι της εισαγωγής, η διάρκειά της νοσηλείας, η τελική διάγνωση και η κλινική εικόνα εξόδου, η φαρμακευτική αγωγή ή και άλλες θεραπείες που χορηγήθηκαν, ευρήματα από τον παρακλινικό έλεγχο καθώς και συντρέχουσες παθήσεις  και τέλος τα φάρμακα και οι οδηγίες που έχουν δοθεί για το αμέσως επόμενο διάστημα. Ως προς την ψυχιατρική διάγνωση, καλό θα είναι αυτή να αναγράφεται με τους κωδικούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ICD-10) ή και περιγραφικά, στην περίπτωση όμως στιγματιστικών διαγνώσεων (π.χ. Σχιζοφρένεια) θα μπορούσε  να χρησιμοποιείται, εναλλακτικά, μόνο ο κωδικός του ταξινομικού συστήματος ICD-10. Το περιεκτικό σημείωμα εξόδου αφενός επικυρώνει το δικαίωμα του ασθενούς στην ενημέρωση – πληροφόρηση, αφετέρου εξυπηρετεί το συνεχές της θεραπείας, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες  σε όποιους αναλάβουν την θεραπευτική ευθύνη της μετα – παρακολούθησης.

•  Στην (σπάνια) περίπτωση κατά την οποία ο νοσηλευθείς αιτείται πλήρες αντίγραφο του φακέλου του, ο υπεύθυνος ψυχίατρος υποχρεούται να του το χορηγήσει. Εάν ο ασθενής επιθυμεί τη χορήγηση σε ιατρό της επιλογής του ή σε άλλο νομικά εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, ο υπεύθυνος ψυχίατρος θα πρέπει να σεβαστεί την επιθυμία αυτή (SOC/221,3.2.5). Υπενθυμίζεται, εδώ, ότι ο πλήρης ψυχιατρικός  φάκελος συντίθεται από το κληρονομικό, αναπτυξιακό, ιατρικό και ψυχιατρικό ιστορικό, την περιγραφή της κλινικής εικόνας, το κοινωνικό ιστορικό, τα αποτελέσματα του εργαστηριακού, ψυχομετρικού, κ.α. ελέγχου, τις ιατρικές σημειώσεις «πορείας νόσου», τα θεραπευτικά σχήματα που εφαρμόστηκαν, το σκεπτικό της διαφορικής διάγνωσης και τις τελικές οδηγίες.

•  Στην (ακόμη σπανιότερη) περίπτωση όπου ο υπεύθυνος ψυχίατρος κρίνει ότι στον φάκελο υπάρχουν στοιχεία τα οποία αν δοθούν στον αιτούντα ενδέχεται να διαταράξουν την ψυχική του ομοιόσταση, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει την παράλειψη  των στοιχείων αυτών κατά την επίδοση του αντιγράφου του πλήρους φακέλου.

_*Η Ειδική Επιτροπή θεωρεί, ωστόσο, ότι για την περίπτωση αυτή θα πρέπει να προβλεφθεί νομοθετικά η δυνατότητα απάλειψης των συγκεκριμένων στοιχείων, εφόσον προτάσσεται ο θεραπευτικός σκοπός, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενημερωθεί σχετικά ο αιτών και ότι τα στοιχεία που απαλείφθηκαν και οι λόγοι απάλειψης τους θα καταγραφούν από τον υπεύθυνο ψυχίατρο και θα παραμείνουν σε ξεχωριστό αρχείο της Κλινικής.

_* Η παράγραφος αυτή εγκρίθηκε από την πλειοψηφία των μελών της Ειδικής Επιτροπής.

    Για την Ειδική Επιτροπή

     Ο Πρόεδρος

ΒΛΑΣΗΣ ΤΟΜΑΡΑΣ".

_______________________

Εδώ μπορείτε να βρείτε το επίσημο κείμενο της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταρχές.